Sirküler Tarihi : 20.04.2022
Sirküler No : 2022/23
Sayın Müşterilerimiz;
19 Nisan 2022 tarihli ve 31814 sayılı Resmi Gazete’de Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2022-32/66) yayımlanmıştır.
Buna göre;
Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür; ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunlu hale gelmiştir.
Ayrıca Tebliğ düzenlemesinden, herhangi bir istisna hükmü olmadığından, menkul niteliğindeki ticari malların da bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
2022-32/66 no.lu tebliğ incelendiğinde bulgularımız şu şekildedir;
Taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları halen mümkündür. Ancak daha önceden bu bedelin TL cinsinden veya yabancı para cinsinden tahsil edilip edilmeyeceği yönünde tebliğde bir belirleme bulunmamakta dolayısıyla ödemeler yabancı para ile de yapılabilmekte idi.
18.04.2022 Tarihindeki düzenleme ile birlikte, bahsi geçen menkul satış sözleşmelerine konu ödeme yükümlülüklerinin, Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Burada belirmemiz gerekir ki Borçlar Kanununa göre sözleşmelerin geçerliliği, kanunda aksi öngörülmedikçe, hiçbir şekle bağlı değildir. Yani sözleşmeler yazılı olmayabilir diğer bir ifade ile satış sözleşmelerin kurulması ve hukuki olarak öne sürülmesi için yazılı yahut sözlü olmasının bir önemi yoktur.
Bu anlamda teklif mektupları, proforma faturalar ile emtianın seçimi ve siparişin elektronik ortamda tamamlanması sözleşmenin kurulması için yeterlidir. Fatura sözleşmenin yapılması değil, yerine getirilmesi safhası ile ilgili bir ticari belgedir.
Netice itibariyle ticari emtia alım satımında, yazılı sözleşmeye gerek bulunmamakta, dolayısıyla sözlü olarak kurulan akdin neticesinde ödeme yükümlülüğünün de TL cinsinden yapılması gerekmektedir.
Yani bu tebliğ öncesinde olduğu gibi sonrasında da menkul malların satışı için sözleşme ve buna bağlı düzenlenen fatura yine döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak düzenlenebilir ancak bu faturalara ait ödemeler artık TL cinsinden yerine getirilecektir. Tebliğde net bir belirleme olmamakla birlikte döviz cinsinden düzenlenen sözleşmelere konu yükümlülüklerin, yerine getirildiği tarih yani ödeme tarihinde TCMB tarafından yayımlanan döviz alış kurlarının esas alınması gerektiğini düşünmekteyiz.
Ticari mal satışı ve bu satışa ilişkin sözleşmenin 19/04/2022 tarihinden önce yapılmış olması, ancak ödemenin bu tarihten sonra yapılmış olunması halinde de yine yükümlülük TL cinsinden yerine getirilecektir.
Tebliğin yayım tarihinden (19/04/2022) önce yapılan satışlara ilişkin döviz cinsinden düzenlenen çek ve senetler için de, yükümlülüğün yerine getirilmesi noktasında TL cinsinden ödeme yapılması gerekmektedir.
Yükümlülüklerin tebliğ hükümlerine göre yerine getirilmemesi halinde; İşlemin tarafları için ayrı ayrı olmak ve Tekrarı halinde 2 kat olarak uygulanmak şartıyla, 11.000,00-TL ila 100.000,00-TL arasında idari para cezası uygulanabileceği unutulmamalıdır.
Saygılarımızla.